พีระมิดขั้นบันไดโจเซอร์

พีระมิดโจเซอร์ บางครั้งเรียกเป็น พีระมิดขั้นบันไดโจเซอร์ เป็นโบราณสถานที่ยังคงอยู่ในสุสานของเมืองซักกอเราะฮ์ ประเทศอียิปต์ ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของซากเมมฟิส โครงสร้างสี่มุมหกชั้นเป็นอาคารหินมหึมาที่เก่าแก่ที่สุดในอียิปต์ สร้างขึ้นในศตวรรษที่ 27 ก่อนคริสตกาล ในช่วงราชวงศ์ที่ 3 เพื่อฝังพระศพของฟาโรห์โจเซอร์ ซึ่งมีผู้ออกแบบพีระมิดคือ อิมโฮเทป และที่ศูนย์กลางของอาคารฝังพระศพกว้างใหญ่ในลานขนาดมหึมาล้อมรอบด้วยโครงสร้างพิธีและการตกแต่งเป็นพื้นที่ใช้สอยต่างๆ

ปิรามิดเก่าแก่ ที่เป็นแบบในการสร้างปิรามิดต่อมา Photo by Dithichaya

พีระมิดนี้ผ่านการบูรณะและปรับปรุงใหม่หลายครั้ง เดิมพีระมิดขั้นบันได สูง 62.5 m (205 ft) และฐานมีความยาวประมาณ 109 โดย 121 เมตร (358 โดย 397 ฟุต) และถูกฉาบด้วยหินปูนสีขาว ใน ค.ศ. 1997 พีระมิดขั้นบันได (หรือพีระมิดดั้งเดิม) เคยถือเป็นสิ่งก่อสร้างหินตัดขนาดใหญ่ที่สร้างโดยมนุษย์

ในเดือนมีนาคม ค.ศ. 2020 มีการเปิดพีระมิดนี้ให้แก่ผู้เข้าชมอีกครั้งหลังปิดฟื้นฟูเป็นเวลา 14 ปี

ทางเข้าที่ผ่านวิหารขนาดใหญ่ Photo by Dithichaya

พีระมิดแห่งโจเซอร์ (The Pyramid of Djoser) เป็นโบราณสถานที่อยู่ในสุสานของเมืองซักกอเราะฮ์ ประเทศอียิปต์ ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของซากเมมฟิส เป็นเครื่องพิสูจน์ถึงความเฉลียวฉลาดและความกล้าหาญทางสถาปัตยกรรมของชาวอียิปต์โบราณ หรือที่เรียกว่าพีระมิดขั้นบันไดที่ไม่เพียงเป็นหนึ่งในโครงสร้างหินขนาดมหึมาที่เก่าแก่ที่สุดในโลกเท่านั้น แต่ยังเป็นพิมพ์เขียวสำหรับการก่อสร้างพีระมิดในภายหลังอีกด้วย 

มองจากบนกำแพงทิศใต้ Photo by Dithichaya

พีระมิดแห่งโจเซอร์ สร้างขึ้นในช่วงศตวรรษที่ 27 ก่อนคริสตศักราช สร้างโดยฟาโรห์โจเซอร์  ผู้ปกครองคนที่สองของราชวงศ์ที่สามของอาณาจักรเก่าของอียิปต์โบราณ พีระมิดนี้ออกแบบโดยสถาปนิกของโจเซอร์  อิมโฮเทป ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นเทพเจ้าแห่งยาและการรักษา

อีกมุมหนึ่งจากด้านหน้าวิหารทางเข้าเห็นปิรามิดทางขวามือ Photo by Dithichaya

มหัศจรรย์ทางสถาปัตยกรรม

พีระมิดแห่งโจเซอร์มีโครงสร้าง 6 ชั้นที่น่าประทับใจ ซึ่งพัฒนาจากรูปแบบมาสตาบาเดิมเป็นพีระมิดที่แท้จริง เชื่อกันว่าชั้นหรือขั้นบันไดที่แตกต่างกันหกชั้นเป็นสัญลักษณ์ของโจเซอร์  ที่ขึ้นสู่สวรรค์หลังความตาย พีระมิดมีความสูงประมาณ 62 เมตร (203 ฟุต) และครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 125 x 109 เมตร (410 x 358 ฟุต) ที่ฐาน

สิ่งที่ทำให้พีระมิดโจเซอร์  แตกต่างจากรุ่นก่อนคือเทคนิคการก่อสร้างที่แปลกใหม่ แทนที่จะใช้อิฐหินปูนอย่างเดียว สถาปนิกใช้หินปูน Tura ที่ผ่านการเจียระไนอย่างประณีตและขัดเงาเพื่อให้ภายนอกเรียบเนียน สร้างส่วนหน้าอาคารที่แวววาวสวยงาม การใช้หินปลอกเหล่านี้เป็นนวัตกรรมในยุคนั้นและให้ความแตกต่างอย่างน่าทึ่งกับโครงสร้างแกนกลางแบบขั้นบันไดที่ขรุขระกว่า

ซื้อขายสินค้ากันในบริเวณปิรามิดกันเลยทีเดียว Photo by Dithichaya

ความสำคัญทางวัฒนธรรม

พีระมิดแห่งโจเซอร์  ไม่เพียงทำหน้าที่เป็นสุสานของฟาโรห์โจเซอร์  แต่ยังรวบรวมความเชื่อของชาวอียิปต์โบราณเกี่ยวกับชีวิตหลังความตาย การออกแบบของพีระมิดคอมเพล็กซ์รวมองค์ประกอบหลายอย่าง เช่น ลาน โบสถ์ และเสา เพื่ออำนวยความสะดวกในพิธีกรรมทางศาสนาและการเซ่นไหว้เพื่อถวายเกียรติแด่กษัตริย์ผู้ล่วงลับ คอมเพล็กซ์แห่งนี้ยังมีอุโมงค์ใต้ดินและห้องต่างๆ ที่เชื่อมต่อถึงกัน รวมถึง Serdab (‘ห้องใต้ดิน’ เป็นโครงสร้างหลุมฝังศพของชาวอียิปต์โบราณที่ทำหน้าที่เป็นห้องสำหรับรูปปั้น Ka ของผู้ล่วงลับ) ซึ่งมีรูปปั้นของโจเซอร์  และห้องฝังศพด้วย

กำแพงด้านทิศใต้ Photo by Dithichaya

ความอัจฉริยะทางสถาปัตยกรรมของอิมโฮเทป (Imhotep) เป็นขุนนางชั้นปกครองระดับสูงของฟาโรห์โจเซอร์ เป็นสถาปนิก และมหาปุโรหิตแห่งสุริยเทพ Ra ที่เฮลิโอโปลิส จากในช่วง 3,000 ปีหลังจากการมรณกรรมของเขา เขาค่อยๆ ได้รับการยกย่องและยกย่อง  ความยิ่งใหญ่ของ Pyramid of Djoser มีอิทธิพลอย่างมากต่อการก่อสร้างพีระมิดในยุคต่อมา แนวทางในการสร้างปิรามิดนี้เป็นการปูทางไปสู่พีระมิดอันเป็นสัญลักษณ์ของกิซ่าและโครงสร้างที่ตามมา ซึ่งท้ายที่สุดก็กลายเป็นส่วนสำคัญของสถาปัตยกรรมอียิปต์

ความพยายามในการอนุรักษ์

ม้าสำหรับบริการนักท่องเที่ยว Photo by Dithichaya

กว่าพันปีที่ผ่านมา พีระมิดแห่งโจเซอร์เผชิญกับความเสื่อมโทรมตามธรรมชาติและความเสียหายที่เกิดจากกิจกรรมของมนุษย์ อย่างไรก็ตาม มีความพยายามในการอนุรักษ์และบูรณะโครงการเพื่ออนุรักษ์สมบัติทางประวัติศาสตร์นี้ ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา งานบูรณะได้มุ่งเน้นไปที่การรักษาเสถียรภาพของโครงสร้าง เสริมความแข็งแรงของหินปูนที่เปราะบาง และรับประกันความปลอดภัยของผู้เข้าชม

อีกหนึ่งบริการที่พบเห็นอยู่เสมอ Photo by Dithichaya

พีระมิดแห่งโจเซอร์ยังคงเป็นสัญลักษณ์ที่ยั่งยืนของวัฒนธรรมอียิปต์โบราณและความสำเร็จอันน่าทึ่งในด้านสถาปัตยกรรมและวิศวกรรม ความสำคัญของมันในฐานะปูชนียบุคคลของปิรามิดอันเป็นสัญลักษณ์ของกิซ่าและบทบาทในการสร้างแนวทางปฏิบัติทางสถาปัตยกรรมนั้นไม่สามารถพูดเกินจริงได้ ในขณะที่โลกประหลาดใจในความยิ่งใหญ่ พีระมิดแห่งโจเซอร์ยังคงสร้างแรงบันดาลใจให้กับความน่าเกรงขามและความน่าหลงใหล เชื่อมช่องว่างระหว่างยุคใหม่กับโลกลึกลับของอียิปต์โบราณ